Bulgarije
Al eerder hadden we een reis naar Bulgarije geboekt, maar die werd vanwege te weinig animo gecanceld. En dat was niet de eerste keer dat een reis een aantal weken voor vertrek afgezegd werd. Ik weet wel dat het een luxe probleem is om dan alsnog een alternatief te 
vinden in die periode, maar ik blijf het lastig vinden. En nu leg ik me ook niet zo snel meer vast, want als je geboekt hebt dan kan je niet wijzigen maar de organisatie wel.
Speurend op het internet vond Frans RODINA TRAVEL en hebben we geboekt voor een reis Fascinerend Bulgarije met het rozenfestival als onderdeel van de rondreis.
Rodina Travel is nog een jonge organisatie en erg behulpzaam, maar ze zijn nog niet aangesloten bij ANVR enz. We hoefden geen risico te nemen en hebben - volgens afspraak - pas betaald toen de tickets binnen waren.
Op 7 mei kwam alle informatie binnen; prima verzorgd en zeer uitgebreid.
Een snel stukje info:
Bulgarije is een republiek en ligt in het oosten van de Balkan. Sofia is de hoofdstad. Het grootste deel van de bevolking behoort tot de Bulgaars orthodoxe kerk.
Er heerst een Midden Europees landklimaat met warme zomers en koude winters.
Munteenheid is de Bulgaarse lev. 1 BGN = € 0,51 en € 1,-- = 1,96 BGN (1,96 leva). Het is een honderd stelsel en de muntjes van 10, 20 en 50 heten Stotinki.
Het voltage is 230 volt.
De Bulgaarse keuken is smaakvol, gekruid en gezond.
Nummerbord
We vertrokken op 24 mei met een zeer dubbel gevoel, want de zus en zwager van een van onze schoonzoons zijn tijdens de crash in Tripoli (12 mei 2010) omgekomen. De uitvaart had nog niet plaats gevonden en wij konden nu niet meer stand-by zijn om de kleinkinderen waar nodig op te vangen. Onze gedachten zijn toch vaak bij de hele familie die nu moet leren leven met de pijn van het enorme verlies.
We beginnen aan onze reis: Fascinerend Bulgarije.
Op Schiphol hebben we eerst even ingecheckt, zodat we niet meer op onze koffers hoefden te letten. Daarna naar het verzamelpunt gegaan. De groep bestaat uit totaal 9 personen. De mensen van Rodina Travel waren aanwezig en zorgden dar waar nodig was voor uitleg/informatie.
Op Schiphol was opvallend veel bewaking; gewapende marechaussee. Er zal wel een 'moeilijke' vlucht zijn geweest.
Frans en ik zijn toen even gaan winkelen want Frans wilde graag een klein handzaam foto toestelletje kopen. via sms werd ik geïnformeerd (kan je aangeven op de site van Schiphol) dat het nummer van de gate was veranderd.
Mooi op tijd gingen we het toestel in; een wat oud en gammel toestel. En het was goed dat het een kort stuk was, want anders zou het een trombose vlucht zijn geweest. Ik heb nog nooit zo weinig beenruimte in een toestel gehad als bij dit toestel. De vliegtijd was ongeveer 2½ uur en met wat turbulentie en op het gehoor moeizaam uitklappend neuswiel, landden we op de luchthaven van Sofia.
Elena - onze gids/reisbegeleidster - stond de groep op te wachten en Stanimir - de chauffeur hielp met de koffers.
We moesten nog ongeveer 100 km rijden om bij ons hotel in Kopriv(h)titsa te komen. Dit stadje ligt op zo’n 950 m hoogte in het Balkangebergte.
Onderweg zagen we koper- en goudmijnen, bergen natuurlijk en veel groen.
Het is even wennen aan de taal van Elena; ze maakt de woorden wat langer door er een klank aan toe te voegen of wijzigt de eindletter). Zo spreekt Elena over een wandelink (wandeling), een schot werd afgelost (dan denk je:Handig er zit geen hypotheek meer op het kogeltje... maar ze bedoelde natuurlijk dat er een schot werd gelost) en ook heeft ze het over bijv. okku (ook), ensovorte (enzovoort), gordelgespen (gespen voor riem), haknaald (haaknaald), geplestieke muren (gepleisterde muren), de gel en de angelen (de hel en de engelen). Maar ze is vooral lief, behulpzaam en humoristisch.
Het wegennet is wisselend; er zijn grote wegen met een letterlijke vorm van open asfalt en dan moet de chauffeur manoeuvreren om niet in de kuilen te terecht te komen en dat in de bergen met de vele bochten naar links en rechts.
De geschiedenis van dit stadje begint rond de 14de eeuw en neemt snel toe in de 18de – begin 19de eeuw, toen Ottoman heerste. Het stadje bloeide voor die tijd op door de veedrijvers, kunstnijverheid en ondernemers, die veel geld in het laatje brachten en dat zag je ook terug in de bouw van nieuwe huizen.
Koprivhtitsa is als het ware een levend museum van Bulgaarse Nationale architectuur. Elk huis gaat schuil achter een hoge stenen muur met een stevig hek met een 2 tot 3 eeuwen geschiedenis. Zelfs nu dragen de huizen de namen van bewoners zoals Pavlikyanska, Valkova enz.
man scherpt zijn zeis kleurige houten huizen
Paard en wagen zie je hier nog regelmatig voorbij komen, maar paarden worden ook gebruikt voor het verslepen van boomstammen. Net boven hun hoef zit een band waarmee de paarden zijn vast gemaakt.
Mausoleum voor de gesneuvelden van 1876 tegen de Turken.
Bij dit huis staat een afbeelding (rechts in het groot) van de hier beroemde schrijver Belanov, die in 1912 in de Balkanoorlog gesneuveld is.
Na het overlijden hangt men aan de poort van het huis en/of bij de begraafplaats een A4-tje waarop vermeld staat wie er is overleden en wanneer. Na 40 dagen wordt er een ander plakkaat opgehangen met naam enz., maar nu ook voorzien van een foto. Vervolgens komt en weer een soortgelijk bericht na 3, 6 en 9 maanden. En daarna elk jaar.
Bij familie zie je soms meerdere foto's op hetzelfde bericht
De Maagd Maria kerk dateert van 1817 en is voorzien van fresco’s door de meester Zahari Zograf.
De afbeelding van de draken symboliseren de strijd tussen goed en kwaad.
In de iconostase heb je een doorgang welke is afgesloten met een deur of gordijn en daarachter is het eigenlijke altaar, maar dat is een heilig gedeelte en daar mogen alleen pope en andere geestelijken komen.
Rechts van de ingang naar het heilige deel is de icoon van Christus en links de icoon moeder Gods. En de tweede van links of rechts hangt de patroonheilige van de kerk
Op de brug hieronder rechts heeft - de man van het standbeeld -Kableskov, een belangrijke actie geleverd in de strijd tegen de Turken. Het was verboden om wapens te hebben, maar deze man had een wapen en kwam op de brug een Turk tegen. Hij kende de gevolgen en schoot de Turk dood. Het was het startsein van de april oorlog in 1876. De man werd opgepakt en ter dood gebracht.
Het huis van Oslekov; een rijke handelaar. Het is gebouwd in 1821. Het had ook een vluchtweg, via een deur kon men naar de buren vluchten als de Turken binnen zouden vallen. Het hout van de zuilen komt uit Libanon. Normaal gesproken werd er 1 hoofdgebouwen 2 zijgebouwen neer gezet, maar de buurman wilde dit niet en toen is er voor gekozen om slechts 1 zijgebouw links te maken en meer in de diepte door te bouwen.
Rijk ingericht en prachtige plafonds van houtsnijwerk.
Dit is de eigenaar: Oslekav. Hij is tijdens de april-opstand vermoord.
Via de hoogste bergpas van Bulgarije – Beklemeto – reden we naar Troyan.
We hebben het Troyan klooster bezocht met prachtige fresco’s en natuurlijk de icoon van de Heilige Maagd. Volgens gelovigen brengt de icoon/Heilige Maagd geluk en gezondheid.Het klooster ligt op 400 m. hoogte. Het is rond 1600 gesticht door een Griekse monnik van Atos. In de tijd van de overheersing door het Ottomaanse rijk was het verboden om iconen te schilderen, maar de monniken bleven gewoon schilderen. De rigoureuze oplossing hiervoor was het afhakken van de handen. Op wonderlijke wijze hebben ze hun handen terug gekregen en als dank kreeg de icoon van de moeder Gods een derde hand. Er doen meerdere verhalen de ronde als uitleg waarom de Madonna 3 handen heeft. Welke het echte verhaal is???
In 1830 werd het klooster onafhankelijk en kwam los te staan van het patriarchaat van Constantinopel.
Tijdens de opstand kwam Alexander Levski hier en woonde daar op een klein kamertje. Ook hier was de mogelijk om te vluchten, maar helaas werd hij toch verraden en vermoord.
De kerk is van de Heilige Maria Hemelvaart.
Een groene spin; nog nooit gezien.
Volgende stop is Lovech, een mooi gelegen stad met de overdekte houten brug, welke gebouwd is door een van de bekendste Bulgaarse architecten van de 19de eeuw Kolio Fitcheto - als trekpleister.
En na al dat moois gingen we richting onze volgend hotel in de plaats: Veliko Turnovo ook wel Tsarenstad genoemd, omdat het ooit de hoofdstad was van het Bulgaarse tsaren rijk. Het pittoreske stadje is gesitueerd in de glooiingen en heuvels van de vestingen Tsarevets, Trapezitsa en Sveta Gora, welke weerspiegelen in de meanderende rivier de Yantra.
De smalle straatjes voeren je door de historie van dit gebied met prachtige huizen die bijna bovenop elkaar gebouwd lijken te zijn; een soort van getrapte flat… De ruïnes van de oude vesting Tsarevets leveren adembenemende plaatjes op.
Vanuit ons hotel in Veliko Turnovo kijken we de prachtige oude vesting.Even wat extra info over de Bulgaren van nu: de inkomens en pensioenen liggen een stuk 
lager als bij ons. Een minimum loon ligt rond de € 75,-- per maand en een redelijk loon ligt ongeveer rond de €375,--.
Momenteel is er door de crisis veel werkeloosheid.
Als je een heel jaar gewerkt heeft krijgt een keer een betaald verlof. Je krijgt een WW uitkering als je van de laatste 15 maanden er 9 gewerkt hebt. De seizoenwerkers vallen dus altijd buiten de boot.
Een kilo brood kost € 1,--. Een liter melk € 0,90 en een kilo vlees tussen de € 7,50 en € 10,--. Auto's en elektrisch apparatuur zijn bijna net zo duur als bij ons.
Pensioenen zijn gerelateerd aan de zwaarte van het werk.
Kinderbijslag is € 17,50 per kind per maand. Bij de geboorte krijgt het gezin eenmalig € 125,--. Er heerst hier een soort van gekozen 1 kinds gezinnen, want men wil het kind zo veel geven en dat kost zo veel dat men geen geld heeft om dat voor meer kinderen te doen.
De schoolvakanties zijn hier erg lang. De jongste leerlingen hebben vrij vanaf 24 mei tot 15 september. De daaropvolgende vanaf half juni en nog oudere leerlingen krijgen pas eind juni vrij.
Om gebruik te maken van de gezondheidszorg moet men vaak een deel zelf betalen. Bijv. bij de huisarts 1% van het inkomen.
Tandarts en operatieve ingrepen in het ziekenhuis kosten nog veel meer. Als je dan weet hoe weinig de mensen verdienen, dan is het begrijpelijk dat het prioriteitenlijstje er anders uit ziet en dat men eerder kiest voor zieke tanden eruit te laten halen in plaats van een vulling of kroon te laten zetten.
De vesting Tsarevets.
Van de 12de tot de 14de eeuw was Turnovo de hoofdstad. De vesting lag op een schiereiland, omgeven door de rivier de Yantra.
Om het complex was een muur gebouwd en de toegang werd gevormd door een weg met 3 poorten en een ophaalbrug.
Zowel de tsaar als de patriarch waren hier gezeteld en beide complexen waren voorzien van een vestingmuur (4 meter hoog en 2 meter dik).
Binnen de vesting waren veel huizen en 22 kerken; voor elke woonwijk 1.
Ze hadden het geluk dat er een onderaardse bron was waar ze water uit konden halen. Alles wat buiten de vesting woonden waren de 'Frenken'.
Om bij de kerk te komen moesten we flink klimmen en dat met een temperatuurtje van 26 of meer graden...
Zoals hierboven zag het hele complex er ongeveer uit.
In de toren hierboven werd Boldewijn van Vlaanderen opgesloten nadat de opstand tegen de Turken beëindigd was en hij tegen de Bulgaren vocht. Hij werd opgepakt en daar opgesloten en overleed daar.
Voor degene die niet weten waar de klepel hangt? Hij hangt hier!
Dit is de ingang tot de kerk bovenop de berg. Deze kerk is op de resten van de Patriarchen Christus-Hemelvaart kerk gebouwd. In 1985 - nog binnen de communistische tijd - is de kerk voltooid. Binnenin zijn socialistisch-realistische fresco's aangebracht. Vooraan is een symbolisch altaar aangebracht met daarboven een fresco van Moeder Gods met kind. De kerk is niet gewijd en er worden dus ook geen diensten gedaan.
De schilder van de fresco's was Theofil Soxerov. In de fresco's wordt de geschiedenis van Bulgarije onder meer af/uitgebeeld.
De manier van bouwen is een veel gebruikte stijl in Bulgarije.
Als je in Bulgarije bijv. een museum bezoekt, dan gaat er een medewerker mee en legt alles tot in de finesses uit. Als je in het land woont dan is dit interessant, maar voor ons buitenlanders zijn de grote lijnen al moeilijk genoeg om te onthouden, want de namen spreek je ook niet zo maar even uit. Maar het is moeilijk om hen tijdens hun betoog te doen stoppen. Zij draaien hun riedeltje af.
Onderstaande afbeelding is van het koninklijk paleis en had een oppervlakte van ongeveer 5000 m². Binnen de muren was er van alles en nog wat, zoals een eigen kerk, wijnkelder, verblijven. Na de Turkse tijd is het afgebroken.
Het museumdorp Arbanassi ligt op een hoog plateau. Het was een rijke plaats tijdens de 17de en 18de eeuw. Het huis wat we bezocht hebben was van een rijke handelaar en is in 1650 gebouwd. Het huis is opgetrokken in 2 verdiepingen. Beneden stenen met houten balken ertussen en de 2de verdieping van hout met luiken en tralies voor de ramen. Het gebruik van de balken is om de schokken van de aardbevingen, die in dit gebied nog wel eens voorkomen, op te vangen.
Het huis ziet er uit als een vesting met dikke muren en zware deuren met ijzer versterkt. Om de deur af te sluiten werd er aan de binnenkant een dikke balk voorgezet.
De eerste verdieping werd als woongedeelte gebruikt. De vertrekken waren voorzien van decoratieve plafonds en Romeinse tegels op de grond. De tegels lagen op een leemlaag met hout eronder en had een dikte van ongeveer 1 meter; isolerende werking.
Begane grond werd gebruikt als opslag, stallen voor de dieren en personeel.
Het witte ding is een soort verwarming die vanuit de keuken gestookt werd. Vele kleurrijke kleden.
Rechts de kamer van de moeder. Hier beviel ze van haar kindje en de vader mocht het kind wel zien, maar niet de kamer betreden. Dit om het herstel en de gezondheid van de moeder te garanderen. Deze scheiding duurde 40 dagen
En heel erg bijzonder en zeer modern voor die tijd was de wc in huis. Er was een heren en dames wc. Door de driehoek kon men zijn behoefte laten vallen; kwestie van goed mikken.
Links hangen poppetjes in de boom in de kleuren wit en rood, die staan voor geluk en gezondheid.
ze worden begin maart aan de eerste boom gehangen die in bloei staan en dit duurt tot de eerste ooievaar op zijn nest zit (lente).
Rechtsonder de ingang van het half in de grond gebouwde kerkje ‘ De geboorte van Christus’ dateert uit de 16de eeuw en is prachtig.
De eerste laag fresco's waren van een mindere kwaliteit, waarop er in 1630 de fresco's overgeschilderd zijn. Deze zijn heel erg goed gebleven.
De kerk is verdeeld in verschillende ruimtes; een mannendeel en een vrouwendeel en nog een deel welke gebruikt werd voor bijzondere gebeurtenissen zoals een doop.
Rechtsboven het mannendeel en rechts voor de vrouwen.
Rodina betekent Geboorteland/Vaderland. Larisa, die samen met haar man Frank deze reis heeft georganiseerd, is een Bulgaarse.
Drianovo klooster ligt in een diepe kloof onder een imposant rotsmassief. Het klooster is van de 12de eeuw en wordt vernoemd naar aartsengel Michaël. In de 14de eeuw is het door brand verwoest en weer opgebouwd en een paar eeuwen later verwoesten de Turken het complex. De huidige kerk is van 1845 en is prachtig.
Het aansteken van kaarsen betekent verbinding met God. De kaarsen op de voet van de kaarsenstandaard zijn voor de mensen die overleden zijn. Men maakt hier een kruisteken met 3 vingers; de Drie-een-heid.
Er werd wijn gemaakt en de vaten zijn er nog.
De monnik heeft zijn wasje al vroeg gedaan en is nu weer mobiel.
Linksonder stond eerst het knekelhuis, maar daar is later een kapel gebouwd (1860).
De vlag van aartsengel Michaël met een zwaard in de rechterhand en een popje (= ziel van de overledene) in de linkerhand.
Prachtige oude foto's van militairen en ook de schedels liggen in het museum gewoon tentoongespreid. Een raar idee dat die schedels daar zo liggen.
Bozenci is het dorp dat gesticht in eind 14de eeuw. Het was een handelsplaats; 80% van de bevolking zat in de handel en 100 van dehuizen vallen onder Monumentenzorg. Ondanks oorlogen is er veel bewaard gebleven en/of gerestaureerd. Er wonen nu nog 16 mensen waarvan de jongste 82 is. Het mooiste huis is van een rijke wolhandelaar Popa uit de 19de eeuw.
Hij was wel uitgekookt want de wol werd tegen de muur gelegd, waardoor er wat vocht in trok en dus zwaarder was. De klant moest dan meer betalen. Ook werd er met 2 verschillende weegschalen gewerkt: voor de inkoop en verkoop.
Rechts is te zien hoe de was uit de raten gehaald werd.
De was werd tussen verschillende lagen stro gelegd (filterwerking), overgoten met heet water en geperst. En werd daarna opgevangen in een bak met koud water, was is lichter dan water en stolde waardoor de pure was er af geschept kon worden.
Onder het huis van de wolhandelaar.
In Gabrovci ligt het etnografisch openluchtmuseum Etura en dit geeft ons - door de nauwkeurig nagebouwde werkplaatsen met authentieke en door waterkracht gedreven werktuigen - een indruk van hoe het er eeuwen geleden aan toe ging.
Mus met een vers insectenhapje
Triavna een pittoresk stadje met stenen bruggen, een oude klokkentoren en authentieke huizen. Maar eerst nog even naar het huis van Daskalov waar nu een museum van houtsnijwerk is gevestigd.
Centrum van Triavna
Via de bergpas Shipka steken we het Balkangebergte weer over en nu richting het zuiden. Deze bergpas is van historische betekenis want hier vond in 1877 de belangrijkste slag van de bevrijdingsoorlog plaats. Russische en Bulgaarse soldaten vochten samen tegen een overmacht van het Ottomaanse leger. Toen de munitie op was maakten ze gebruik van alles wat ze konden vinden - rotsstukken, boomstammen enz.- om naar beneden te gooien/rollen en zo te voorkomen dat het Ottomaanse leger dit gebied in bezit zou krijgen. In 3 dagen hebben ze de Turken verpletterd. Deze overwinning was het begin van de onafhankelijkheid. Om deze gebeurtenis niet te vergeten is hier een indrukwekkend monument geplaatst.
Onder: het monument voor de gevallenen en rechts onder een kanon uit die tijd.
Links: Nog een monument/herinnering aan de Russische periode.
De kerk met de gouden koepels in het dorp Shipka is een herdenkingskerk voor de gesneuvelden en heet: De Kerk van de Heilige Moeder Gods. Hij is gebouwd tussen 1895 en 1901.
De gouden koepels - die nu van bladgoud zijn (25 kilo) - doen al van verre denken aan de Russische stijl van bouwen (en dan m.n. de 17de eeuw).
Beide kanten staan koepels die verwijzen naar dat Christus samen met moordenaars gekruisigd is.
Een van de moordenaars vroeg aan Christus vergiffenis en ging samen met hem naar de hemel; daarom is er een extra schuine dwarsbalk onderaan het kruis.
De iconen zijn werkelijk prachtig en heel opvallend, want zij hebben een zeer zachte gezichtsuitdrukking. Deze methode is Russisch.
Volgende stop: het museum waar te zien is hoe vroeger de rozen tot rozenolie werden verwerkt.
De graftombe uit de 4de eeuw voor Chr.; staat links van het huisje.
Tijdens WO II werd in 1944 de graftombe bij toeval ontdekt.
Omdat het monument een constante temperatuur van 18 graden moet hebben en een luchtvochtigheid vaan 65, heeft men besloten om de tombe te sluiten en een replica te bouwen welke toegankelijk is voor het publiek.
Een doorkijkje richting de tombe (replica) en ook het plafond.
De Thraciërs hebben in de 4de eeuw voor Chr. hier geleefd en zij hebben een stempel gedrukt op het culturele erfgoed. Het waren moedige krijgers met een liefde voor kunst en cultuur. De bekendste Thraciërs zijn de zangers en dichter Orpeus en de slavenkoning Spartacus.
De vele heuvels in de Rozenvallei zijn Thracische graftombes en daarom wordt het ook wel de vallei van de Thracische koningen genoemd. De Thraciërs geloofden in een leven na de dood en een begrafenis betekende dan ook geen einde en verdriet, maar ze maakten er een feest van. En natuurlijk werden de tombes rijkelijk versierd en kreeg de dode allerlei voorwerpen mee voor zijn reis naar het hiernamaals; zoals gouden en zilveren sieraden en gebruiksvoorwerpen.
Kazanluk is de hoofdstad van de rozen en daar staat een replica van een Thracische graftombe die vanwege de bijzonder goed bewaarde fresco’s opgenomen is in de erfgoedlijst van UNESCO
Het Rozenfestival heet in het Bulgaars: ‘Praznik na Rozata’. Het vind altijd eind mei/begin juni plaats en nu dus op zaterdag 29 mei (het duurt meestal van vrijdag tot zondag). De Rozenkoningin wordt gekozen uit de meisjes van de hoogste klas van de middelbare school en natuurlijk moet het een mooi meisje zijn. Het rozenpluk ritueel vindt plaats in de rozenvelden en de parade wordt begeleid door muziek, dans en zang. Inwoners van de omliggende dorpen en stadjes uit de hele regio doen er aan dit festijn mee.
Klik op de link naar een foto impressie van het rozenfestival in Karlovo Bulgarije: Rozenfestival
De Rozenvallei ligt tussen de Balkan en het Sredna Gora gebergte. Dit gebied heeft een speciaal klimaat met korte milde winters en lange warme lentes en is uitermate geschikt voor het telen van de beroemde Rosa Damascena; het nationaal symbool van Bulgarije. De roos komt uit het oude Perzië en de rozenindustrie is hier tussen de 10de en 17de eeuw ontwikkeld.
Het doel van het kweken van de rozen is niet de bloem zelf maar de olie die eruit gewonnen wordt en ook wel vloeibaar goud wordt genoemd.
De rozenstruiken worden meestal ver uit elkaar geplant, zodat elke roos voldoende licht krijgt om te groeien en te bloeien. De rozen bloeien maar 1 keer per jaar en het duurt 3 jaar eer de rozenblaadjes – die vroeg in de ochtend geplukt worden – zo ver zijn dat ze geschikt zijn om tot olie verwerkt te worden.
De reden dat ze vroeg in de ochtend geplukt moeten worden is omdat de rozen dan nog gesloten zijn en de dauwdruppeltjes er nog op zitten. Voor het maken van 1 kilo rozenolie zijn er tussen 3 tot 6 ton rozenblaadjes nodig en het is niet gek dat een kilo rozenolie ongeveer € 6000,-- kost. De geur van rozenolie is zo sterk dat het zelfs na 50 jaar nog te ruiken is. Het wordt gebruikt in de parfumindustrie.
Het rozenfeest wordt al sinds 1903 gehouden.
Na het Rozenfestival gingen we even naar een plek waar Onder zitten de geiten even in dit busje omdat het land
je kon zien hoe de rozenolie gedistilleerd werd. omgeploegd werd.
Triest dat deze vrouw zelfs de vuilnisbakken af struint om iets te vinden wat ze kan gebruiken. Het valt me op dat er niet geschooid wordt en ook niet gebedeld. De vrouw kwam met haar rolstoel even een flesje bier kopen en ze lustte het nog graag.
We gingen in een leuke locatie lunchen. De bestelling werd opgenomen en gelukkig hielp Elena met de vertaling, want de ober kende geen Engels. En laat nu net de kaart in het Engels zijn. Meestal is het of enkel Bulgaars of Bulgaars met eronder Duitse of Engelse vertaling.
We hadden forel besteld met brood en een bier voor ieder van ons. Na een hele tijd werd er in het voorbij gaan een bord (zie links) midden op tafel gezet en verder niks; geen bestek, geen brood. We hadden ons biertje inmiddels gekregen, maar verder dan dat ene bord kwam het niet. Ook andere mensen van de groep hadden hun soep of salade al op en kregen toen pas het brood. Niemand van het personeel vroeg iets. Elena kwam vragen wat er aan de hand was en gaf ons bestek, maar dat wilden wij niet meer. Toen wij hierover tegen het personeel klaagden kregen we het antwoord dat de ober het verkeerd had begrepen! Nou dat vond ik wel een hele vreemde smoes, want het was in het Bulgaars vertaald voor hem. Dus wij zeiden dat we enkel het bier wilden betalen en verder niks. Maar men zei niet dat men deze fout zo snel mogelijk zouden herstellen, maar men (ober en leidinggevende) gaven aan dat het bord al uit geserveerd was en dat wij dus zouden moeten betalen. Nou mooi niet. Ik vind het normaal dat men betaalt voor wat men krijgt en als iets niet goed is afgeleverd en/of hersteld, dan gaat de transactie voor mij niet door. Even was er geen bedienend personeel meer op de werkvloer en toen dat wel zo was heeft Frans haar het geld voor het bier gegeven. Ze zei dat het oké was. Nou dat had ze niet moeten zeggen, want toen heeft Frans nog even fijntjes uitgelegd dat dit helemaal niet oké was, maar crazy. Wij waren trouwens niet de enige met klachten, want er was ook een tafel met Bulgaren die ontevreden waren en het visje van onze chauffeur werd op de grill gedaan toen het tijd was om te vertrekken.
Daarna zijn Frans en ik heerlijk in ons hotel gaan eten.
Karlovo is de geboorteplaats van de verzetsheld van Bulgarije: Vasil Levsky. Hij was enorm belangrijk voor het land. Karlovo is een handelsstad geworden. Men had namelijk weinig mogelijkheden om in eigen onderhoud te voorzien en men ging allerlei ambachten uitoefenen en de producten tot in het buitenland verkopen.
We hebben een bezoek gebracht aan het geboortehuis van Vasil Levsky; momenteel ingericht als museum. Linksboven is het huis en dit heeft de grootvader van Levsky laten bouwen. Hij begon met het voorste deel en later zijn er stukken aangebouwd. Er was ook een kelder en die werd tevens gebruikt om belangrijke bezittingen te verstoppen. Alle huizen waren altijd ommuurd, maar via binnendoor kon men altijd vluchten naar de buren zonder op straat te komen.
Levsky heette eigenlijk Platnarov. Omdat hij vocht als een leeuw - een leeuw is in het Bulgaars levsky - kreeg hij deze naam.
Deze geliefde verzetsheld is in 1837 in Karlovo geboren. Het verzet zoals het georganiseerd was in Bulgarije - met steun van het buitenland - functioneerde niet. Het volk moest volgens Levsky voorbereid worden. Ze moesten toewerken aan een strijd op eigen kracht.
Levsky was monnik geworden, maar in 1860 stopte hij daarmee en begon de strijd. Als monnik had hij lang haar en toen hij eenmaal aan het gevecht begonnen was, heeft hij zijn haren afgeknipt en het aan zijn moeder gegeven om het te4e begraven als hij gesneuveld was. Hij wilde niet dat een pluk haar een religieuze lading zou krijgen.
In 4 jaar tijd trok hij door Bulgarije en regelde hij dat er zo'n 500 revolutionaire comités kwamen om de mensen te informeren enz. Hij streefde naar een staat in een staat.
Op 18 februari 1872 kwam een eind aan zijn strijd omdat hij opgepakt was en voor het gerecht moest verschijnen. Hij werd veroordeeld en opgehangen door de Turken. Rechtsonder een groot deel van het schilderij laat zien dat hij geboeid en wel voor het gerecht stond.
Hissar is een van de bekendste en oudste spa oorden en dateert uit de tijd van het machtige Romeinse Rijk en heette toen Augusta. Hier hebben we een koffiestop gehad.
Het dorpje Starosel bevat het grootste Thracische heiligdom van de Balkan.
Onder zie je het grootste Thracische heiligdom van de Balkan. Het is in 2000 ontdekt door Sergi Parvanov, een archeoloog.
Het bestond uit 2 gedeelten: de voorkamer en de ronde kamer. Het was overdekt met grond en zag er uit als een begroeide heuvel. In de ronde kamer zaten 3 soorten versieringen: blauw voor de hemel, rood voor de aarde en zwart voor de onderwereld. Bij de ingang werden met opzet zeer hoge treden gemaakt, waardoor men moest buigen om binnen te kunnen komen en dat buigen is gerelateerd aan eerbied voor het heiligdom.
De verbindingen om de stenen bij elkaar te houden werden van lood gemaakt, omdat lood niet roest.
In deze heuvel is dus de graftombe. In de tijd van de Thraciërs was het gewoonte om de overledene in 3-en te delen.
Het stoken van brandewijn is een algemene bezigheid en er is hier geen enkel wet die het hier verbiedt. Mensen dagen elkaar uit om een steeds beter brandewijn te maken.
Plovdiv is, niet alleen van Bulgarije maar ook van Europa, een van de meest oude steden en is nu de tweede stad van Bulgarije. Ook is het de warmste stad van Bulgarije. Het is gebouwd op 3 heuvels. De oude stad is 37 ha groot.
Wij logeerden in de oude stad en dat is niet alleen te zien aan de huizen, maar ook aan de straten; allemaal ongelijke grote kinderkoppen.
De huizen zijn uit de 18de en 19de eeuw. Omdat er weinig grond aanwezig was koos men ervoor om de benedenverdieping klein te houden (oppervlakte) en de 2de en hogere verdiepingen bouwden men uit met een soort van erkers.
Een vestingmuur: dit is het oudste deel en dateerde uit de 4de - 3de eeuw voor Chr.
Veel van de koopmanshuizen stammen uit de Bulgaarse Renaissance of 18de eeuw.
Het huis rechts hebben we bezocht en dit was een handelaar. In 1935 is het huis afgebroken en in 1979 in dezelfde stijl - via bestaande plattegronden - weer opgebouwd. De architect was Hristo Peev, was van kind af aan geïnteresseerd in architectuur. Hij verzamelde veel informatie door plattegronden te raadplegen, bestaande informatie op te zoeken, veel te praten m et mens en. Hij heeft heel veel huizen in Plovdiv in de oude stijl gebouwd of gerestaureerd. Hij heeft een boek over de bouwkunst in de stad geschreven en een bijzondere prijs ontvangen.
Rechts de buitenkant en onder een aantal foto's van het interieur.
De kerk van Constatijn & Elena (zoon en moeder) is in 1855 gebouwd op de plaats van een Romeinse tempel. In 1330 na Chr. werden zij tot het Christendom bekeerd.
Er hangen speciale bakjes waar mensen spullen in kunnen leggen die ze aan de kerk willen geven. Ik zag een paar nieuwe sokken liggen, die een medewerker van de kerk eruit haalde en mee naar achteren nam. Deze giften worden verkocht en daarmee wordt de kerk onderhouden.
Helemaal links het huis van dichter, schrijver en politicus Lamartine. Hij woonde/logeerde in 1833 in dit huis.
Heel vreemd voor ons is het NEE schudden als men JA bedoelt. Ik ken dit wel van India, maar had toch niet verwacht dat men dat hier ook doet.
Onderweg zagen we lange rijen mensen en ik vroeg waarom die mensen daar zo stonden te wachten. Het blijkt dat men elk jaar het identiteitsbewijs moet vernieuwen. Mensen staan soms al rond middernacht voor de deur om het bewijs te laten vernieuwen.
Linksonder: Romeinse theater is gebouwd ten tijde van Marcus Aurelius in de 2de eeuw na Chr. Door de eeuwen heen is het in verval geraakt en werd er van alles en nog wat op en in gegooid waardoor het niet meer te zien was. Maar 45 jaar geleden wilden men daar gaan bouwen en stuitte men op de overblijfselen. In 1981 was het klaar en het wordt nu weer gebruikt als theater. Het heeft 2000 zitplaatsen (was 3500) en heeft een goede akoestiek. Een bijzonderheid is dat er een weg onder het toneel door loopt.
Kerk van de Moeder Gods
Linksonder: het nieuwe deel met nog een stukje ouderdom (Romeinse tijd)
In het Bachkovo klooster was er geen verwarming in de eetzaal en de winters kunnen hier behoorlijk koud zijn. Om de monniken toch wat tegemoet te komen mochten ze 3 glazen wijn per dag.
Het Bachkovo klooster is in 1083 gesticht door de Georgische gebroeders Grigori en Abasi Bakuriani. Je kan er logeren en het is tevens een bedevaartsoord.
De hoofdkerk is in 1604 gebouwd en deze kerk is het enige monumentale religieuze gebouw van de Bulgaren uit de tijd voor de Nationale Renaissance.
In de kerk is een icoon die bij toeval door herders in een grot werd gevonden. In de tijd van de Turkse overheersing had men dit in veiligheid gebracht, want de Turken waren moslims en wilden de Bulgaarse religie niet. Op 15 augustus wordt nog elk jaar de icoon rondgedragen; feestdag.
In de 16de eeuw is het grootste deel verwoest en was alleen het knekelhuis nog over. In deze grafkelder zijn de originele muurschilderingen nog aanwezig. De herbouw heeft plaats gevonden rond 1640.
Nu wonen er nog een stuk 6 monniken. Ze onderhouden zich met het telen van eigen producten waar een deel van verkocht wordt en verder moeten ze het hebben van giften. Het complex valt onder de UNESCO.
In het hoogst gelegen treinstation van Bulgarije (1267 meter boven de zeespiegel) Avramovo stapten we op de trein richting Bansko. Het smalspoor tuft een mooie route tussen de bergen Rila, Pirin en Rodopen met uitzicht op schilderachtige landschappen, wijngaarden, tabaksvelden en dorpjes.
En onder 2 van de 3 vrouwen die ons lachend verwelkomden met brood. Ze hadden een zeer uitgebreide maaltijd voor ons bereid. Er was een schaal met varkensoortjes met champignons en kruiden klaar gemaakt. Verder een witte bonenschotel, maïsschotel met kaas, giuveï (Bulgaars prutje met uien, vlees, champignons, groenten, aardappelen). Een vruchtendrank van bosbessen en een rakya (pruimen brandewijn). Daarna een soort bladerdeeg gevuld met amandelspijs en noten en dat gecombineerd met Bulgaarse yoghurt. Heerlijk gegeten en ja na het eten hadden de vrouwen bedacht dat een aantal van de groep wel in Nationale klederdracht samen met hen wilden dansen. Ach ja waarom ook niet. Tineke, Marina en ik werden aangewezen om die taak te vervullen. We werden in in de klederdracht gehesen. Ik had over mijn kleding eerst een bloesachtig ding aan, daarna een soort jas, dan een schort met het zelfde printje en tenslotte een hoofddoek. De jas en schort waren van wil, dus behoorlijk warm. Maar we hebben wel lol gehad.
In het dorpje Dobursko nog een stop voor de kerk met dezelfde naam uit 1614, die gebouwd is op een andere tempel. Het is de kerk van de heilige Theodor Tiron en Theodor Stratilat en de kerk staat vooral bekend om de fresco’s. ( foto's boven en rechts). Als je het kerkje binnen komt dan kom je in een ruimte waarvan de fresco's in een mindere staat zijn. De reden is dat in vroegere dagen er geen goed dak op zat en de weersinvloeden de fresco's hebben aangetast. In het tweede gedeelte was fresco's met 460 figuren waaronder 30 vrouwen - wat opvallend veel is - op 160 m² en allemaal origineel. Door de rook van de kaarsen zijn ze goed gebleven; een laag die de fresco's beschermde. In de tachtiger jaren zijn de fresco's van dat laagje ontdaan en ze zien er prachtig uit. De kleine open ruimtes (soort van schietgaten van kastelen) zorgen voor betere temperaturen en een redelijke constante luchtstroom, waardoor er geen hoge luchtvochtigheid is. Tot 1900 werden er diensten gehouden (kerk) en nu is het een museum. Omdat het nu geen kerk meer was, mochten we ook het achterste deel (achter de iconostase) bezoeken
De patroonheilige van Bulgarije is Ivan Rilsky.
Onderweg even bij de vrouwen gezeten en de communicatie verloopt altijd komisch als je elkaars taal niet spreekt.
Bansko is een stad welke zowel in de zomer als in de winter aantrekkelijk is voorde natuurliefhebbers en wandelaars en heeft een historisch centrum.
De ooievaar heeft de kerktoren als nest uitgekozen.
Onder; grappig tafereel: security voor koeien....
onder: uitzicht vanaf ons balkon en links eind van de dag en rechts de ochtend
Melnik is het kleinste stadje van Bulgarije en ligt verscholen tussen kalkstenen rotsen, die vanwege hun gele kleur en vreemde vormen bekend staan als de ‘Zandsteen piramiden’. Grappige smalle straatjes. Melnik was in de 18de eeuw een goed ontwikkeld handelscentrum met 18.000 inwoners. Momenteel zijn er nog ongeveer 200 inwoners.
me and my shadow
Het beroemde Kordupulova huis is in 1754 gebouwd en het is het grootste huis in de Bulgaarse Renaissance stijl. Het heeft wijnkelders die in de rotsen uitgehakt zijn.
Rechts lijkt een kast, maar daarachter zit in ruimte. Deze ruimte werd gebruikt om over het bod wat gedaan was op de wijn, te overdenken en/of overleggen. prachtige plafonds
De haard is in de vorm van een minaret met een kruis erop. Dit als teken dat de geloven heel goed samen gingen.
Het Rozjen klooster stamt uit de 12de eeuw en heeft prachtige muurschilderingen en iconen. Het klooster Ligt heel bijzonder tussen de groene landschappen en de kalksteengebergten. Dit is een van de oudste kloostercomplexen van Bulgarije. Het is gesticht door de despoot Slav; de heerser van het gebied rondom Melnik. Het huidige bouwwerk is van de 16de eeuw en is in de 18de eeuw grondig vernieuwd en beschilderd.
Onder het huis van Velian Ognev in Bansko. Hij was schilder en houtsnijder. Nadat zijn eerste vrouw gestorven was vestigde hij zich in de 19de eeuw hier en trouwde Sofia; een jonge vrouw. Hij heeft het houtsnijwerk en schilderwerk in de kerk gedaan. De gemeenschap had geld opgebracht voor de bouw van de kerk, maar er was geen geld meer om de schilder te betalen. En als loon hebben zij hem dit huis geschonken.
Op weg naar het Rila klooster kwamen we door een dorp dat bekend staat om de ooievaars die daar elk jaar nestelen. Het zijn er zo veel. Op onderstaand groot dak zaten 5 nesten.
Het beroemde Rila klooster is wereldberoemd. Het ligt op 1140 m hoogte midden in de eeuwenoude dichtbegroeide bossen. De architectuur en fresco’s zijn heel bijzonder. Het klooster is omringd met een muur van 2 meter dik en 24 meter hoog. De berg op de achtergrond is de Musala met de besneeuwde toppen.
Het klooster valt onder de UNESCO en het is gesticht door Rilsky; een monnik die al snel bekendheid kreeg door genezingen en zijn levenswijze. Al snel werd het een pelgrimsoord. Het huidige klooster van 1870.
Een kamer van een monnik. Er wonen nu nog maar enkele monniken; vorig jaar waren het er 7.
De klokkentoren is nog uit de 14de eeuw
En na dit prachtige staaltje bouwkunst ging de bus naar Sofia; de hoofdstad van Bulgarije.
Sofia, de grootste en (hoofd)stad van het land, gelegen aan de voet van het Vitosha gebergte. Sofia is het kruispunt tussen West Europa en het Oosten met historie van vele volkeren. Al in de 4de eeuw kwam Constantijn de Grote en hij zei vol enthousiasme: 'Serdica, dat is mijn Rome'. Serdica was de toen in gebruik zijnde naam van Bulgarije onder de tijd van de Romeinen.
Het motto is: ‘Sofia groeit maar wordt nooit oud’.
Rechtsonder de Heilige Sofia met een uil op de hand (betekent wijsheid). Zij is de schutspatroon van Sofia. Sofia had 3 dochters: Geloof, Hoop en Liefde. Ze is in de 2de eeuw na Chr. door de Romeinen gedood.
Boven de geestelijke academie Het gebouw van de Algemene Vergadering: onder
Een Romeinse kerk St. Joris uit de 3de-4de eeuw na Chr. Het kerkje ligt deels onder de grond.
De werkresidentie van de president onder
voormalige synagoge is nu een museum super spelend bandje
Het Nationaal theater. Voor het laatst in 1973 gerestaureerd.
Het tsaren paleis met bovenop het dak een aantal noten.
Rechtsboven en onder: de kerk van St. NIcolaas uit 1912.
Standbeeld is van Al
exander II van Rusland. Dit was door Turkije aan de Bulgaren geschonken vanwege de Turks-Bulgaarse oorlog van 1887.
Rechtsonder: het parlementsgebouw van 1874
Bulgaarse vlag heeft 3 kleuren:
wit = vrede
groen = vruchtbaarheid
rood = het bloed van de gevallen soldaten.
Was men in oorlog dan werd de vlag andersom gehangen, dus met rood bovenaan.
Toen de Bulgaarse president in Italië was had men per vergissing de vlag in 'oorlogsstand gehangen.
De Alexander Nevski kathedraal de grootste kerk van de Balkan. Deze kathedraal is gebouwd als dank aan het Russische volk. Het Bulgaarse volk gaf geld voor de kerk. In 1885 is de eerste steen gelegd en in 1912 was de kerk klaar. Als gevolg van allerlei interne problemen is de kerk pas in 1924 ingezegend als kerk. In 1955 is de kerk tot kathedraal van de patriarch gemaakt en in 1957 tot monument. De kerk is gebouwd in Byzantijnse stijl met 5 zijbeuken, veel versieringen en 3 iconostase. Alexander Nevski was een prins/vorst uit de 13de eeuw en is na zijn dood heilig verklaard. Om de akoestiek zo goed te krijgen zoals hij nu is werden er 5 potten in de koepel geplaatst en dicht gemetseld. Er is ruimte voor 5000 mensen. er zijn 2 tronen gebouwd, een kleine voor de patriarch en een grote voor de tsaar en zijn vrouw. Het verschil in grootte had te maken met het feit dat de wereldlijke macht groter was dan de kerkelijke macht in Bulgarije.
Een grote dienst duurt 3 uur en een kleine 20 minuten. Er zijn mensen die een volledige dienst blijven, maar de meeste mensen komen, steken een kaarsje aan en gaan na een kwartiertje weer weg.
De klok heeft 12 grote klokken en de grootste weegt 12 ton.
In het midden van de koepel en daar precies onder op de grond is de macht van God het grootst. Daarom gaan veel mensen precies in het midden staan om met of zonder kaarsje hun gebed te doen.
Monument voor de gesneuvelden wat tegen de achterkant van de Sofiakerk staat en aan de zijkant de grote leeuw; symbool van Bulgarije
Paleis van de Patriarch.
Het is in Moorse stijl gebouwd. De huidige Patriarch is 94 en blijft aan tot zijn dood.
Onder : de Sofiakerk. Deze kerk is van de 4de eeuw. Is verschillende keren verwoest door oorlog , brand en aardbeving.
In 1980 is de kerk - na een tijd gesloten te zijn geweest - weer geopend voor publiek. Een mooie lichte kerk maar geen fresco's.
Onder de kerk is men hard bezig om de opgravingen uit de Romeinse tijd bloot te leggen.
De 2 kronen voor een huwelijk dat in de kerk gezegend zou worden. Verder is er brood, honing en snoepjes.
de Heilige Sofia met haar 3 dochters.
Het was een prachtige reis met een goede gids Elena, een dito chauffeur Stanimir en leuke groepsgenoten. Maar alle eer gaat naar Larisa en Frank van Rodina Travel, want zij hebben alles zo goed georganiseerd, geregeld en verzorgd.
Heel veel succes met jullie Rodina Travel en hartelijk dank voor deze reis in dit prachtige land.